BEYLİKTEN DEVLETE 1300- 1453
YAKIN DOĞU VE AVRUPA
Türkiye Selçuklu Devleti:
•Anadolu Selçuklu Devleti 1243 Kösedağ yenilgisinden sonra yıkılma dönemin girmiş, Moğol İlhanlılar’a bağlı duruma gelmişti.
•Bu süreçte, uç bölgelerde yaşayan Türk beyleri, bulundukları yörelerde bağımsız hareket ederek beylikler kurmaya başlamışlardır.
Türk Beylikleri:
•Karamanoğulları, Germiyanoğulları, Karesioğulları, Aydınoğulları Menteşeoğulları, Saruhanoğulları, Candaroğulları, Hamitoğulları ve Osmanlı beyliği kurulmuştu.
İlhanlılar Devleti:
•Hülagü tarafından İran merkezli olarak kurulan bu devlet, Türkiye Selçuklularını mağlup ederek (1243) Anadolu’yu egemenlik altına almıştır.
Bizans İmparatorluğu:
•14. yüzyıl itibarıyla elinde İstanbul, Bursa, İznik, İzmit gibi şehirler kalan Bizans’ta merkezî otoritenin yeterince güçlü olmaması, tekfur olarak bilinen valilerin bağımsız hareket etmelerine yol açmıştır.
•Tahtı ele geçirmek amacıyla hanedanlar arasında yaşanan mücadeleler, Bizans Devletini zayıflatmıştır.
Memlük Devleti:
•Eyyubi ordusunda görev yapan Türk komutanlar tarafından Mısır’da kurulan Memlük Devleti, 14. yüzyılda Yakın Doğu’nun etkin devletlerinden biri durumundadır.
•Memlükler, Abbasi Devleti’nin yıkılmasını izleyen dönemde halifeyi himaye etmişlerdir.
Altın Orda Devleti:
•Batu Han tarafından, Karadeniz’in kuzeyinde kurulan Altın Orda Devleti Timur tarafından, 14. yüzyılın sonunda yıkılmıştır. Bu gelişme, Rus prensliklerinin güçlenerek Karadeniz’e inmesine yol açmıştır.
Avrupa:
•Papa, Avrupa devletleri üzerinde büyük bir etkiye sahiptir.
•Karadeniz kıyılarında ve İstanbul’da Venedik ve Ceneviz’in ticaret kolonileri bulunmaktadır.
•Kutsal Roma Germen İmparatorluğu, bu dönemde Avrupa’da var olan devletler içinde en güçlü olanıdır.
•14. yüzyıl, İngiltere ve Fransa’nın Yüzyıl Savaşları ile uğraştığı bir dönemdir.
Balkanlar:
•Balkanlarda güçlü bir devlet yoktu ve siyasi, dini kargaşa vardı.
KURULUŞ
Osmanoğulları:
•Osmanoğulları, Oğuzların Gün Han kolunun Kayı boyuna mensuptur.
•Kayılar, Selçuklular tarafından, önce Ankara yakınlarında Karacadağ bölgesine, sonra ise Bizans sınırında bulunan Söğüt ve Domaniç bölgelerine yerleştirilmişlerdir.
•Bu dönemde Osmanoğulları’nın başında Ertuğrul Gazi bulunuyordu.
•Ertuğrul Gazi’nin ardından aşiretin başına Osman Bey geçmiştir (1281).
Osmanlı Devleti’nin Kısa Zamanda Büyümesinin Nedenleri:
•Anadolu’da güçlü bir merkezî otoritenin bulunmaması
•Bizans’ın merkezî otoritesinin zayıf olması
•Balkanlarda siyasi birlik olmaması
•Elverişli bir coğrafi konuma sahip olunması
•Nitelikli devlet adamlarına sahip olunması
•Cihan hâkimiyeti anlayışına sahip olunması
•İskân (yerleştirme) politikası uygulanması
•Hoşgörü siyaseti izlenmesi
•Cihat politikası izlenmesi
•Başlangıçta diğer Türk beylikleriyle pek uğraşılmaması