Sosyal ve Ekonomik Yaşam
•Türkler, bozkır kültürü olarak bilinen yarı göçebe bir yaşam biçimine sahip olmuşlardır.
•Göçebe Türk toplulukları, hayvanların yününden ve derisinden
giyim eşyası yapmışlardır.
•Hayatlarının önemli bir bölümü at sırtında geçtiğinden, Türklerin başlıca kıyafetleri ceket ve pantolondur.
•Göçebe yaşama bağlı olarak, yazılı hukuk anlayışı yaygınlaşmamıştır. Bunun yerine töre denilen sözlü hukuk kuralları geçerli olmuştur.
•Göçebe yaşam ve Türk gelenekleri, toprağa dayalı ayrıcalıklı bir soylu sınıfının oluşmasını engellemiştir. Bu köleciliğin ortaya çıkmasını engellemiştir.
•Türkler ayrıca ticaret ile de yoğun şekilde uğraşmışlardır. Türklerin ticaretinin gelişmesinde İpek ve Kürk yollarının etkisi vardır.
•Türk topluluklarında tam bir eşitlik söz konusu olmuştur.
•Tek eşle evliliğe önem verilmiştir. (Monogami)
•Türklerde çekirdek tipi ve ata erkil aile yapısı görülmüştür.
Sosyal Kavramlar
•Kün: Halk
•Oğuş: Aile
•Urug: Sülale
•Oba: Çadır
Ordu
•Türklerde askerlik uzun süre bir meslek olarak görülmemiştir. Herkes asker olarak görülmüştür. Bu nedenle, Türkler için ordu-millet tabiri kullanılmıştır.
•Askerî yapı genelde atlı birliklerden oluştuğu için Türk askerleri ok, yay, kalkan, kılıç gibi hafif silahlar kullanmışlardır.
•Savaşlarda hilal taktiği olarak bilinen bir taktiği uygulamışlardır. Bu taktik kurt kapanı, turan adlarıyla da anılır.
•Onlu sistem, Hun Hükümdarı Mete Han (Oğuz Kağan) tarafından askerî alanda uygulanmaya başlanmıştır.
•Mete Han’ın düzenli orduyu kurduğu tarih (MÖ 209) aynı zamanda Türk Kara Kuvvetlerinin kuruluş tarihi olarak kabul edilmektedir.
Dil ve Edebiyat
•Türk topluluklarında; yazılı kültür yeterince gelişmemiş, göçebe yaşamın etkisiyle sözlü edebiyatın destan, koşuk, sagu, sav gibi türleri yaygın olarak kullanılmıştır.
Destanlar
•Asya Hunları – Oğuz Kağan
•Köktürkler – Ergenekon ve Bozkurt
•Uygurlar – Türeyiş ve Göç
•Kırgızlar – Manas
•İskitler – Şu ve Alper Tunga
•Avrupa Hunları – Attila
•Oğuzlar – Dede Korkut
•Türkler; Kök Türk, Uygur, Soğd, Arap, Kril ve Latin alfabelerini kullanmışlardır..
•Kök Türklerin kullandığı alfabe 38 harflidir. Kök Türk yazısı; 4 sesli ve 34 sessiz harften oluşan bu alfabe kullanılarak, sağdan sola doğru yazılır.
•Köktürkler – Orhun Kitabeleri
•Kırgızlar – Yenisey Yazıtları
•Uygurlar – Karabalasagun Yazıtları – Sine-Uşi Yazıtları (Moyen Çor Kitabesi)
Orhun Kitabeleri:
•Türk tarihinin ilk milli yazılı kaynaklarıdır.
•II. Köktürk (Kutluk) Devleti Dönemine aittir.
•Kitabeler genellikle Yolug Tigin tarafından Bilge Kağan, Kültigin ve Vezir Tonyukuk adına dikilmiştir.
•Kitabelerde Çin hilelerine, Türk boyları arasındaki mücadelelere sıklıkla yer verilmiştir. Kitabeler Danimarkalı dilbilimci Vilhelm Thomsen tarafından, Rus Türkolog Vasili Radlof’un da yardımıyla çözülmüş.
Bilim ve Sanat
•Eski Türklerde bilim adamlarına çok önem verilmiştir, Tayanç veya Keneşçi adı verilen danışmanlar kağanların her toplantısına katılmışlardır.
•Türkler, göçebe yaşadıkları için sanat eserleri de taşınabilir malzemeden yapılmıştır. Türk sanat anlayışı Uygurlardan itibaren değişim göstermiştir
•Uygurlar yerleşik yaşama geçtikleri için manastırları, saraylar ve tapınaklar inşa etmişlerdir. bunların içleri süslenmiş, freskler (duvar resimleri) yapılmıştır.
•Bedizci adındaki Uygur ressamları, resimde oldukları kadar yazı sanatında da ileri gitmişlerdir.
•Türklerde sayı bilgisi ve astronomi ile ilgili çalışma yapıldığının kanıtı olarak On İki Hayvanlı Türk takvimi düzenlenmiştir.
•Esik Kurganında bir Türk prensine ait Altın Adam Zırhı bulunmuştur.
•Hunlara ait Pazırık Kurganı’nda dünyanın en eski halısı bulunmuştur.
•Tötö Kanalı Hunlar tarafından açılmış, Köktürkler tarafından da kullanılmış bir sulama kanalıdır.
•Türklerin kullandığı ipekli paralara Kamdu, madeni paralara da Yarmak adı verilmiştir.
•Kımız Türklerin milli içeceği sayılmıştır.
•Uygurların kurdukları şehirlere Balık adı verilmiştir.
•Kopuz Türklerde milli saz kabul edilmiştir.