II. (FATİH SULTAN) MEHMET DÖNEMİ (1451-1481)
İstanbul’un Fethi (29 Mayıs 1453) Nedenleri
•Bizans’ın Osmanlılarda taht mücadeleleri çıkartmak için şehzadeleri kışkırtması
•Bizans’ın papadan yardım isteyerek Osmanlı Devleti üzerine Haçlı Seferleri düzenlenmesine ortam hazırlaması
•Şehrin Osmanlı topraklarının ortasında yer almasından dolayı devletin toprak bütünlüğünü bozması
•İstanbul’un Karadeniz ticaret yolu üzerinde bulunması
•Hz. Muhammed’in, İstanbul’u fethedecek komutanı ve askerlerini öven hadisinin bulunması
Yapılan Hazırlıklar
•Boğaz’ı kontrol edebilmek için Rumeli (Boğazkesen) Hisarı yaptırılmıştır.
•Dört yüz parçalık donanma hazırlanmıştır.
•Şehri çevreleyen surları yıkabilmek amacıyla Şahi denen güçlü toplar yapılmıştır.
•Bizans’a Balkanlardan gelebilecek herhangi bir askerî yardımı önlemek için Balkanlara askerler yerleştirilmiştir.
•Karamanoğulları ile barış yapıldı.
•Macarlarla üç yıllık anlaşma yapıldı.
•Eflak ve Sırbistan ile barış anlaşması yenilendi.
Bizans’ın Hazırlıkları
•Rum ateşi (Grejuva) her yere yerleştirileli.
•İstanbul’da bol bol yiyecek ve lojistik malzeme depolandı.
•Haliç’e zincir çekilerek kapatıldı.
•Haçlı dünyasından yardım istendi.
•Surlar kuvvetlendirildi.
•Fatih’e elçiler gönderilerek, kuşatma engellemeye çalışıldı.
Türk Tarihi Açısından Sonuçları
•İstanbul, 29 Mayıs 1453’te fethedilmiştir.
•Osmanlı toprak bütünlüğü sağlanmıştır.
•Osmanlı Devleti bir “imparatorluk” hâline gelmiştir.
•İstanbul başkent yapılmıştır.
•Karadeniz ticaret yolunun önemli bir noktası ele geçirilmiştir.
•Osmanlıların İslam dünyasında sahip oldukları saygınlık artmıştır.
•Osmanlı Devleti yükselme dönemine girmiştir.
Dünya Tarihi Açısından Sonuçları
•Bizans (Doğu Roma) yıkılmıştır.
•Ortodokslar Osmanlı Devleti’nin himayesine girmiştir.
•Ticaret yollarının Müslümanların eline geçmesiyle Coğrafi Keşifler başlamıştır.
•Venedik ve Ceneviz ticareti olumsuz yönde etkilenmiştir.
•Orta Çağ kapanmış. Yeni Çağ başlamıştır.
•İstanbul’dan kaçan Bizanslı bilim adamları Avrupa’da Rönesans ve Reform hareketlerinin başlamasında etkili olmuşlardır.
•Feodalite (derebeylik) sistemi çözülmeye başlamıştır.
Ortodoks patrikhanesinin Durumu
•Fatih, yayınladığı bir fermanla; Ortodoks patrikhanesinin İstanbul’da kalmasına izin vermiş ve Ortodoksları himayesi altına almıştır.
•Fatih’in patrikhaneyi himaye etmesi; hoşgörülü bir yönetim anlayışına sahip olduğunun ve Ortodoksların Katolik Kilisesinin kontrolüne girmesinin engellenmeye çalışıldığının kanıtıdır. Bu şekilde, Avrupa’da oluşabilecek bir Katolik – Ortodoks (Haçlı) birliği önlenmek istenmiştir.
Fatih’in Diğer Faaliyetleri
•Karadeniz’deki liman kentleri ele geçirilmeye çalışılmıştır.
•Amasra Cenevizlilerden (1459),
•Sinop Candaroğulları Beyliği’nden (1460),
•Trabzon ve Giresun ise Trabzon Rum İmparatorluğu’ndan alınmıştır.
•Fatih Dönemi’nin bu kazanımları, İpek Yolu ve Karadeniz ticareti üzerindeki Osmanlı denetimini artırma amacına yöneliktir.
•İstanbul’un kuşatılması esnasında Venedik’le ittifak yolları arayan Karamanoğulları Beyliği’ne ait Konya ve Karaman ele geçirilmiştir (1466).
Otlukbeli Savaşı (1473):
•Osmanlı Devleti’ne karşı Avrupalı devletlerle ittifak yapmaya çalışan Akkoyunlular
•üzerine sefer düzenlenmiştir.
•Otlukbeli Savaşı’nda Akkoyunlu Hükümdarı Uzun Hasan mağlup edildi.
•Bu zaferle Osmanlıların Doğu Anadolu’daki siyasi egemenliği güçlenmiş, Akkoyunlu Devleti ise yıkılış sürecine girmiştir.
Osmanlı-Venedik Savaşları (1463 – 1479)
•Osmanlıların İstanbul’u fethetmeleri, Venediklilerin bölgedeki ticari ve siyasi çıkarlarının tehlikeye girmesine yol açmıştır.
•Bu nedenle, Osmanlı Devleti ile Venedik arasında uzun yıllar boyunca askerî mücadeleler yaşanmış, bu mücadeleler bir antlaşma ile sona erdirilmiştir.
•Bu antlaşma uyarınca;
•Taraflar, işgal ettikleri toprakları karşılıklı olarak boşaltacaklardır.
•Venedik, Osmanlı Devleti’ne savaş tazminatı ve yıllık vergi ödeyecektir.
•Venedik İstanbul’da elçilik açabilecektir. Balyos adı verilen elçiler, Venedikliler arasındaki davalara bakacaklardır.
•Venedik bayrağı taşıyan gemiler, Osmanlı karasularında ve limanlarında serbestçe ticaret yapabileceklerdir. Venedik’e imtiyazlar verildi.
•Bunlar yabancı bir devlete verilen ilk imtiyazlardır. Osmanlı “Devletinde ilk yabancı elçi bulundurma hakkını elde eden devlet Venedik’tir.
•Fatih; Venedik’e verdiği bu ayrıcalıklarla, Avrupa Hristiyan birliğini parçalamayı ve Osmanlı topraklarının ticari canlılığını artırmayı amaçlamıştır.
Fatih’in Diğer Faaliyetleri
•Kırım Hanlığı 1475’te Osmanlı egemenliğine alınmıştır.
•Kırım’ın alınmasıyla; Karadeniz ticaret yolu tamamen Osmanlıların denetimi altına girmiş ve Karadeniz bir “Türk gölü” hâline getirilmiştir.
•Sırbistan Seferi ve Fethi (Belgrad hariç)
•M ora Seferi ve Fethi Eflak Seferi ve Fethi
•Boğdan Seferi ve Fethi Bosna ve Hersek Seferi ve Fethi
•Arnavutluk’un Ele Geçirilmesi
•Rodos Adası kuşatıldı, fakat alınamadı.
•Napoli Krallığı’na ait olan Otranto’yu fethetmiştir (1480).
•İpek Yolu üzerinde hakimiyet sağlandı.
•İlk altın Osmanlı parası basıldı.
•Topkapı Sarayı kuruldu.
•Enderun İstanbul’daki saraya (Topkapı) taşındı.
•Mısır çarşısı ve Kapalı çarşı açıldı.
•Sahn-ı Seman Medresesi kuruldu.