ATATÜRK İLKELERİ
Atatürk İlkeleri’nin Özellikleri
•Türk toplumunun ihtiyaçlarından doğmuştur.
•Temelinde Türk kültürü vardır.
•Herhangi bir dış baskı, zorlama ve taklitçiliğe dayalı değildir.
•Akla ve bilime dayalıdır.
•Anlam ve amaç bakımından birbirini tamamlayan bir bütündür.
•Türk milletini çağdaş uygarlık düzeyine ulaştırmayı amaçlar.
•Milliyetçilik duygusuna dayalıdır.
•Türk İnkılabı ile uygulamaya konulmuştur.
•Atatürkçü düşünce sistemini oluşturan temel altı ilke Cumhuriyet Halk Fırkasının programında yer almıştır.
•5 Şubat 1937’de, 1924 Anayasası’nda yapılan bir değişiklikle, Türkiye Cumhuriyeti’nin temel nitelikleri olarak kabul edilen Atatürk İlkeleri anayasaya girmiştir.
Cumhuriyetçilik İlkesi ile İlgili Gelişmeler
Cumhuriyet doğrudan doğruya ulus egemenliğine dayanan, başta devlet başkanı olmak üzere, devletin başlıca temel organlarının seçim ilkesine göre kurulduğu bir devlet yönetimidir.
•TBMM’nin açılması ile egemenliğin kaynağının ulusa dayandırılması, yöneticilerin seçim ilkesiyle belirlenmesi
•TBMM’nin aldığı karar: TBMM’nin üstünde hiçbir güç yoktur ve Yasama. Yürütme TBMM’ye aittir.
•Cumhuriyet’in ilanı
•1921 ve 1924 anayasaları
•Saltanatın kaldırılması
•Halifeliğin kaldırılması
•Erkan-ı Harbiye’nin kapatılması
•Çok partili hayat denemeleri
•Kadınlara siyasi hak verilmesi
•Seçmenlik için gerekli tutulan vergi verir olma şartlarının kaldırılması
MİLLİYETÇİLİK
Milliyetçilik İlkesi ile İlgili Gelişmeler
Atatürk’ün milliyetçilik anlayışı ırkçılığı reddeder. Laiktir, barışçı ve insancıldır. Türk Milletini çağdaş uygarlık düzeyine ulaştırmayı amaç edinir.
•Yeni Türk harflerinin kabul edilmesi
•Türk Dil Kurumu ve Türk Tarih Kurumu’nun kurulması
•Kapitülasyonların kaldırılması
•Kabotaj Yasasının kabulü
•Koruyucu Gümrük Kanununun kabulü
•Türk Parasını Koruma Kanununun kabulü
•Merkez Bankasının kurulması
•Yabancıların kurduğu bazı işletmelerin millileştirilmesi
•Misakımilli’nin kabul edilmesi
•Erzurum ve Sivas kongrelerindeki Vatan bir bütündür parçalanamaz kararı.
Ulusal bağımsızlık ,ulusal birlik ve beraberlik ve ülke bütünlüğü milliyetçilik ilkesinin bütünleyicileridir.
HALKÇILIK
Halkçılık İlkesi ile İlgili Gelişmeler
Halkçılık ilkesi, ülke sınırları içinde yaşayan değişik sosyal grupların mutluluk ve refahını artırmayı amaçlar. Halkçılıkta eşitlik esastır. Halkçılık ilkesi; cumhuriyetçilik ve milliyetçilik ilkelerinin doğal (zorunlu) bir sonucudur.
•Aşar Vergisi’nin kaldırılması
•Kılık-Kıyafet Kanununun kabulü
•Medeni Kanunun kabulü
•Kadınlara siyasal haklar verilmesi
•Soyadı Kanununun kabul edilmesi
•İlköğretimin zorunlu hale getirilmesi
•Sosyal devlet anlayışı halkçılık ilkesiyle ilgilidir.
LAİKLİK
Laiklikle İlkesi ile İlgili Gelişmeler
Yönetimde ve hukukta akıl ve bilimi rehber kabul eden ilkedir. Laik bir devlette yönetim, din kurallarına göre değil, toplum ihtiyaçlarının akılcı ve bilimsel yönden değerlendirilmesine göre yürütülür.
•Saltanatın kaldırılması
•Halifeliğin kaldırılması
•Şeriye ve Evkaf Vekaletinin kaldırılması
•Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun kabulü
•Medreselerin kapatılması
•Maarif Teşkilatının kurulması
•Kılık-Kıyafet Kanununun kabulü
•Tekke, zaviye ve türbelerin kapatılması
•Türk Medeni Kanununun kabulü
•1924 Anayasasında yer alan Devletin dini İslamdır hükmünün 1928’de Anayasa dan çıkarılması
•Anayasa’ya 1937′ de Laiklik maddesinin konulması
•Cumhurbaşkanı ve vekil yemin şeklinin değiştirilmesi
DEVLETÇİLİK
Devletçilik İlkesi ile İlgili Gelişmeler
Ekonomide devlet-ulus işbirliğidir. Devlet, halkın yararına yatırımlar yapar. Halkının ihtiyaçlarını karşılar ve refahını yükseltir. Bu yönüyle devletçilik, halkçılık ilkesine hizmet eder.
•1933’te planlı kalkınmaya geçiş anlamı taşıyan Devletçilik ilkesi bu yıldan itibaren uygulamaya konulmuştur.
•Demir, çimento, şeker fabrikalarının kurulması
•Sümerbank ve Etibank’ın kurulması
•I. Beş Yıllık Kalkınma Planı’nın hazırlanması
İNKILAPÇILIK (DEVRİMCİLİK)
İnkılapçılık İlkesi ile İlgili Gelişmeler
•Devlet kurumlarının ve Türk Ulusunun değişen koşullara göre kendini yenilemesidir.
•Çağdışı kalmış kurumların kaldırılarak, yerine çağdaş kurumların kurulmasını öngörür
•Saat, ölçü, takvim, hafta tatili konularında yapılan değişiklikler İnkılapçılık ilkesi ile ilgilidir.
BÜTÜNLEYİCİ İLKELER
•Milli Egemenlik: Cumhuriyetçilik ilkesinin bütünleyicisidir.
•Milli Bağımsızlık: Milliyetçilik ilkesinin bütünleyicisidir.
•Çağdaşlaşma ve Batılılaşma: İnkılapçılığın bütünleyicisidir.
•Akılcılık ve Bilimsellik: Laiklik ilkesinin bütünleyicisidir.
•Yurtta Barış Dünyada Barış: Milliyetçilik ilkesinin bütünleyicisidir,
•İnsan ve İnsanlık Sevgisi: İlkelerin tümünün bütünleyicisidir.
•Özgürlükçülük: Yasalar karşısında halkın özgürlüğünü ve halkçılığı ifade eder.