KÜRESELLEŞEN DÜNYADAKİ EKONOMİK, SOSYOKÜLTÜREL VE BİLİMSEL GELİŞMELER

1980 Sonrası ABD ve Avrupa’daki Neoliberal Ekonomik Politikalar
-Neoliberal (yeni liberal) ekonomi politikaları, 1980’li yıllardan itibaren kabul görmeye ve dünya ölçeğinde etkili olmaya başlamıştır.
-Bu politika, klasik ekonomi okulunun önerdiği “Bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler.” ilkesiyle hareket etmektedir.
-Ülkelere göre farklılıkları olsa da neoliberal politikaların en belirgin uygulamaları İngiltere ve ABD’de olmuştur.
-Neoliberal anlayışta kamu sektörünün daraltılması, finans piyasalarının ve dış ticaretin serbestleştirilmesi ve ekonominin yabancı sermayeye açılması esastır.
-Dünyada, neoliberal politikaların etkin olmasında 1980’lerin başlarından itibaren İngiltere’de Margaret Thatcher (Margırit Teçır), ABD’de Ronald Reagan yönetiminin neoliberal ekonomi politikalarını benimsemelerinin etkisi
vardır.
-1980’li yılların sonunda komünizmin çökmesi ve Soğuk Savaş’ın sona ermesi, neoliberal politikaların yaygınlaşmasında etkili olmuştur.
-Neoliberal ekonomi politikaları, küresel ekonomi politikaları hâline gelmiştir.

İnsan Hayatında Uydu ve İletişim Teknolojisi
-21. yüzyılın kritik teknolojilerinden biri olan uydu teknolojisi, büyük bir hızla gelişmiş ve yeni uygulama alanları ortaya çıkarmıştır.
-Uydu teknolojilerine sahip ülkeler savunmaları, ekonomileri ve bilimsel araştırmalarında büyük kazanımlar elde etmişlerdir.
-Uydular; hava tahmini, güvenlik problemlerinin çözümü, mobil uydu iletişimi, sosyal ağlar, navigasyon, ölçme ve haritacılık gibi birçok alanda kullanılmaktadır.
-Medya, günümüzde kültürün ayrılmaz bir parçası olmuştur.
-İnsanlar, günümüzdeki iletişim teknolojileri ile kendilerini geliştirme ve eğitsel faaliyetlerde bulunma yönünde yeni imkânlara kavuşmuştur.
-İletişim teknolojilerindeki gelişmeler, reklam sektörünün kalitesini ve yaygınlığını da artırmıştır.
-Genel Ağ, iletişim içinde iletişimsizlik veya toplum içinde yalnızlık gibi paradoksal birtakım sorunları da beraberinde getirmiştir.

Sağlık Alanındaki Gelişmeler
-Hayatın kaçınılmaz gerçeği olan ölüm, özellikle bir yakınını kaybeden insan için çok üzücü ve zor bir durumken organ nakli bekleyen bir hasta için umut ışığı olabilmektedir.
-Tıp bilimindeki gelişmelerle organ nakilleri artık uzun süreli iyileşmeler sağlayan ve hayat kalitesini artıran, güvenli ve başarılı tıbbi operasyonlar hâline gelmiştir.
-İnsandan insana ilk organ nakli, 1933’te Sovyetler Birliği’nde Yu Yu Voronoy tarafından yapılmıştır.
-Başarılı ilk böbrek nakli, 1954’te Murray (Möriy) tarafından tek yumurta ikizleri arasında gerçekleştirilmiştir.
-Murray, bu nakille 1990’da Nobel Ödülü’ne layık görülmüştür.
-Kök hücre çalışmaları 1960’larda başlamıştır.
-1967’de embriyo hücrelerinin kültür ortamında çoğaltılması ile bu alanda önemli bir adım atılmıştır.
-Kopyalama çiftçilikte, tıpta, besin olarak protein üretiminde ve organ nakli gibi alanlarda uygulanmaktadır.
-Alzheimer ve parkinson gibi hastalıklarda da hücre bozulmalarına karşı iyileştirici kopyalama gerçekleştirilebilir.
-Başarıyla kopyalanmış ilk canlı olarak tarihe geçen koyun Dolly, 5 Temmuz 1996’da doğmuştur.
-1999’da ise on dokuz Avrupa ülkesi insanın genetik olarak kopyalanmasını yasaklayan sözleşmeyi Paris’te imzalamıştır.
-İstanbul Teknik Üniversitesinde TUBİTAK ve Devlet Planlama Teşkilatının destekleriyle yapılan çalışmalarla Oyalı adı verilen klon kuzu 2007’de dünyaya gelmiştir.

Sinema Endüstrisinin ve Uluslararası Spor Organizasyonlarının Küresel Ekonomiye Etkisi
-Küreselleşen dünyada sanat ve spora dair bütün alanlar ve organizasyonlar, dünya ekonomisini gerek doğrudan gerekse toplumda meydana getirdiği tüketim kültürüyle dolaylı olarak etkilemektedir.
-Televizyon kanallarının sayısının çoğalmasıyla televizyon programı üretimi de artmıştır.
-1980’lerin başında artmaya başlayan film ihracatı 1990’larda hız kazanmıştır.
-Hollywood filmleri; insanların hayata bakış açılarında, gelenek ve göreneklerinde, davranış ve ilişki biçimlerinde etkili olduğu gibi bireylerde yeni tüketim alışkanlıkları da oluşturmuştur.
-Sinema, gelişmiş ülkelerde bir sanat dalı olmanın yanında ticari bir sektör hâline de gelmiştir.

Eğlence Kültüründe Yaşanan Değişim
-Küreselleşme sürecinde yaşanan ekonomik, sosyokültürel ve bilimsel gelişmeler, eğlence kültürü içerisinde yer alan müzik ve bilgisayar oyunlarında değişimlere yol açmıştır.
-Müzik; zamana, insanlara ve toplumlara göre kendini dönüştürüp, yenileyerek günümüze kadar gelmiştir.
-Bu değişimlerle birçok müzik türü ortaya çıkmıştır. Hip hop kültürünün taşıyıcı unsurları olan graffiti (grafiti), break dance (brek dans), DJ’lik ve rap (rep) çok kısa bir zamanda bütün Amerika’da toplumsal muhalefet aracı olarak gelişmiştir.
-Sanal âlemde oyunlar; konsol oyunları , PC oyunları ve online (çevrim içi) oyunlar şeklinde alt türlere ayrılmaktadır.
-Dijital oyunlar, tematik ve teknolojik özelliklerine göre ağ, aksiyon, macera, motor sporları, rol yapma/canlandırma oyunları, simülasyon, spor ve strateji oyunları olarak sınıflandırılmaktadır.