11.3.1. Fransız İhtilali ve Avrupa’da Sanayi Devrimi ile birlikte devlet-toplum ilişkilerinde meydana gelen dönüşümü açıklar.
1. Fransız İhtilali, 1789 yılında Fransa’da monarşinin devrilmesi ve cumhuriyetin kurulması ile sonuçlanan bir dizi olaydır. Bu ihtilal, Avrupa ve dünya tarihinde önemli bir dönüm noktasıdır. 1789 Fransız İhtilali’nin nedenleri nelerdir? 2 tanesini yazalım.
Krallık rejiminin baskıcı yönetimi.
Halkın çeşitli sınıflara ayrılması (Soylular, ‘Rahipler, Burjuvalar, Köylüler).
Rönesans sonrasında ortaya çıkan aydınlanma çağının etkisi.
Amerika’nın bağımsızlığını kazanması.
İngiliz meşrutiyetinin etkisi.
Halkın son derece fakir olması.
Bazı Fransız aydınlarının (J.J. Russo, Volter ….) halkı etkilemesi.
Yedi Yıl Savaşlarının sonucunda yeni vergiler konması.
Burjuva sınıfının yönetime katılmak istemesi.
2. Fransız İhtilali’nin getirdiği milliyetçilik, özgürlük, eşitlik ve kardeşlik gibi fikirlerin Osmanlı Devleti’ne olumlu ve olumsuz etkilerine birer örnek veriniz.
Fransız Devrimi’nin getirdiği özgürlük ve eşitlik fikirleri, Osmanlı’daki azınlık gruplar arasında da milliyetçilik akımlarının gelişmesine yol açtı. Bu durum, Balkanlarda isyanlara ve ayaklanmalara neden oldu.
Fransız İhtilali’nin getirdiği özgürlük, eşitlik ve kardeşlik gibi fikirler Osmanlı aydınları arasında ilgi gördü. Bu fikirler, Tanzimat ve Islahat Fermanları’nın ilanına ve batılılaşma reformlarının yapılmasına katkıda bulundu.
11.3.2. Sanayi İnkılabı sonrası Avrupalıların giriştiği sistemli sömürgecilik faaliyetleri ile küresel etkilerini analiz eder.
3. Sömürgecilik nedir?
Sömürgecilik, bir devletin başka bir coğrafyayı işgal ederek yönetmesi ve onun zenginlik kaynaklarını kendi yararına kullanmasıdır. Avrupalıların sömürgecilik faaliyetleri, 15. yüzyıldan itibaren coğrafi keşiflerle başlayan bir süreçtir.
4. XIX. yüzyıldan itibaren Avrupalıların sömürgecilik faaliyetlerinin ivme kazanmasının temel nedeni nedir?
Sanayi Devrimi: Sanayi Devrimi, Avrupa’da büyük bir üretim artışı yarattı. Bu artan üretim için yeni pazarlar ve hammadde kaynaklarına ihtiyaç duyuldu. Sömürgeler, Avrupa’nın bu ihtiyacını karşılamak için ideal bir kaynak olarak görüldü.
11.3.3. Osmanlı Devleti’nde modern ordu teşkilatı ve yurttaş askerliğine yönelik düzenlemelerin siyasi ve sosyal boyutlarını analiz eder.
Fransız İhtilali’nin yaymış olduğu milliyetçilik akımının, kendi üniter yapısını bozmasını engellemek isteyen Osmanlı Devleti, birçok Avrupa devleti gibi zorunlu askerlik sisteminden yararlanma yoluna gitti. Bu doğrultuda XIX. yüzyıldan itibaren askerî alanda önemli ıslahatlar yaptı.
5. Aşağıda verilen orduların hangi padişahlar zamanında kurulduğunu karşılarına yazalım.
Nizam-ı Cedit Ordusu: III. Selim
Asâkir-i Mansûre-i Muhammediye: II. Mahmut
6. Osmanlı tarihinde “Vaka-i Hayriye” (Hayırlı olay) olarak geçen olay nedir? Hangi padişah zamanında gerçekleşmiştir?
II. Mahmut döneminde meydana gelen Vaka-i Hayriye, Osmanlı tarihinde önemli bir dönüm noktası olarak kabul edilir. Bu olayla birlikte Yeniçeri Ocağı ortadan kaldırılmış ve Osmanlı ordusunun modernleşmesi yolunda önemli bir adım atılmıştır.
11.3.4. Ulus devletleşme ve endüstrileşme süreçlerinin sosyal hayata yansımalarını analiz eder.
7. II. Abdülhamit’in demir yolları yapımına önem vermesinin nedenleri neler olabilir?
Ekonomik kalkınma: Demiryollarının, Osmanlı İmparatorluğu’nun ekonomisini canlandıracağına inanıyordu. Demiryolları, malların ve insanların daha hızlı ve daha ucuz bir şekilde taşınmasını sağlayarak ticareti ve sanayii teşvik edecekti.
Askeri güç: Demiryollarının, Osmanlı ordusunun daha hızlı ve daha kolay bir şekilde sevk ve idare edilmesini sağlayacağına inanıyordu. Bu da imparatorluğun savunma gücünü artıracaktı.
Siyasi birlik: Demiryollarının, imparatorluğun farklı bölgelerini birbirine bağlayarak siyasi birliği ve merkezi otoriteyi güçlendireceğine inanıyordu.
Avrupa ile entegrasyon: Demiryollarının, Osmanlı İmparatorluğu’nu Avrupa’ya bağlayarak modernleşme ve Avrupa ile entegrasyon sürecini hızlandıracağına inanıyordu.
8. Aşağıda verilen eğitim kurumları hangi padişah zamanında kurulmuştur?
Mühendishane-i Bahri-i Hümâyun: I. Abdülhamid
Mühendishane-i Berri-i Hümâyun: III. Selim