Bu yazımızda güncel müfredata göre hazırladığımız 10. sınıf tarih dersi 2. ünitesi olan Beylikten Devlete Osmanlı Siyaseti soru- cevap çalışmasını paylaşıyoruz. 10. sınıf tarih soru cevap çalışmamız sayesinde ders kitabındaki çalışma sorularını rahatlıkla çözeceksiniz. 10. sınıf tarih yazılıya hazırlık çalışmamızdaki sorular sizleri 10. sınıf tarih yazılısına hazırlayacak. Tarih dersi 10. sınıf sorularımızı çözerek tyt tarih ve ayt tarih sınavlarında başarılı olacaksınız. Yeni tarih 10 ders kitabına uygun olarak hazırladığımız 10. sınıf tarih soruları aşağıdaki konuları kapsamaktadır.
10. Sınıf Tarih Dersi 2. Ünite Beylikten Devlete Osmanlı Siyaseti (1302-1453)
10.2.1. 1302-1453 yılları arasındaki süreçte meydana gelen başlıca siyasi gelişmeleri tarih şeridi ve haritalar üzerinde gösterir.
Kuruluş dönemi Osmanlı padişahlarını kronolojik olarak sıralayınız.
I. Osman (1299–1324)
Orhan Bey (1324–1362)
I. Murat (1362–1389)
I. Bayezid (Yıldırım) (1389–1402)
I. Mehmet (Çelebi) (1413–1421)
II. Murat (1421–1451)
Varna Muharebesi
Çirmen Muharebesi
I. Kosova Muharebesi
II. Kosova Muharebesi
Niğbolu Muharebesi
Yukarıda Osmanlı kuruluş döneminde yapılan bazı savaşlar verilmiştir. Bu savaşları kronolojik olarak sıralayınız.
(1371) Çirmen Muharebesi
(1389) I. Kosova Muharebesi
(1396) Niğbolu Muharebesi
(1444) Varna Muharebesi
(1448) II. Kosova Muharebesi
10.2.2. Osmanlı Beyliği’nin devletleşme sürecini Bizans’la olan ilişkileri çerçevesinde analiz eder.
13. Yüzyıl sonlarında Anadolu ve çevresinde hangi devletler vardı?
Türkiye Selçuklu Devleti, İkinci dönem Anadolu Türk beylikleri, Doğu Roma İmparatorluğu (Bizans), İhanlı Devleti, Memlûklu Devleti, Altın Orda Devleti vardı. Balkanlarda Sırp, Bulgar, Arnavut krallıkları, Eflâk ve Boğdan voyvodalıkları ile Bosna Prensliği vardı. Merkezi Viyana olan Kutsal Roma Germen İmparatorluğu Avrupa’nın en önemli siyasi gücüydü.
İtalya’da Napoli Krallığı, Venedik ve Ceneviz cumhuriyetleri ile Papalık yer almaktaydı.
Doğu Avrupa’da Macaristan ve Lehistan Krallığı ve Moskova Knezliği vardı.
Orta Avrupa’daki Macaristan, Balkanlar üzerinde hâkimiyet kurmak istiyordu.
Batı Avrupa’da İngiltere ve Fransa bulunuyordu.
Osmanlı Devleti’ni kuranlar Oğuzların hangi boyuna mensuptu?
Osmanlı Devleti’ni kuranlar Oğuzların Günhan soyunun Kayı boyuna mensuptur.
Osmanlı Devleti’ni kuran Kayı boyunun Söğüt bölgesine geliş sürecini açıklayınız.
Kayıların büyük bir bölümü, 1071 Malazgirt Savaşı’ndan sonra Anadolu’ya gelerek Ahlat yöresini yurt edindiler.
Türkiye Selçuklu Sultanı I. Alaaddin Keykubat zamanında Moğollarla yaptıkları başarılı mücadeleler ve Türkiye Selçuklu Devleti’ne yaptıkları hizmetler karşılığında ilk olarak Ankara yakınlarındaki Karacadağ yöresine, daha sonra Bizans sınırındaki Söğüt’e uç beyliği olarak yerleştirildiler.
Osmanlı Bey Bizans ile yapılan hangi savaş sonrası kendi adına para bastırdı?
Bizansla yapılan 1302 Koyunhisar Savaşı’nı kazanan Osman Bey bağımsızlığını ilan ederek kendi adına hutbe okutup para bastırdı.
Bursa, hangi padişah döneminde Osmanlı Devleti’nin başkenti yapıldı?
Orhan Bey
10.2.3. Rumeli’deki fetihler ile iskân (şenlendirme) ve istimâlet politikalarının amaçlarını ve etkilerini analiz eder.
Osmanlı Devleti’nin Rumeli’deki kazandığı ilk toprak parçası neresidir?
1353 Çimpe Kalesi
Edirne hangi padişah zamanında Osmanlı Devleti’nin başkenti yapıldı?
I. Murat 1363
I. Murad döneminde Haçlılarla hangi savaşlar yapıldı?
Sultan I. Murad 1364 yılında birleşik Haçlı ordusuna karşı Sırpsındığı Zaferi’ni kazandı.
Yine Haçlılarla yapılan I. Kosova Savaşı (1389) Osmanlı Devleti’nin lehine sonuçlandı.
I. Kosova Savaşı’nda sonra I. Murad savaş meydanında gezerken şehit edildi.
I. Bayezid (Yıldırım) döneminde Haçlılarla hangi savaş yapıldı?
1396 Niğbolu Savaşı
İstanbul’u kuşatan ilk Osmanlı padişahı kimdir?
Yıldırım Bayezid
Yıldırım Bayezid döneminde İstanbul kuşatması sonrası Bizans ile yapılan antlaşmada hangi maddeler yer alıyordu?
İstanbul’da bir Türk mahallesi kurulacak ve bir cami inşa edilecek.
Türklerin davalarına bakmak için bir Türk kadı tayin edilecek;
Bizans, her yıl Osmanlı Devleti’ne 10 bin düka vergi ödeyecekti.
Bu antlaşma ile Bizans, Osmanlı Devleti’nin siyasi üstünlüğünü kabul etmiş oldu.
II. Murad Dönemi’nde Haçlı ittifakıyla yapılan savaşlar hangileridir?
Varna Savaşı (1444) ve II. Kosova Savaşı (1448)
Şeyh ve dervişlerin Osmanlı iskan siyasetine katkıları neler olmuştur?
Şeyh ve dervişlerin bölgede kurdukları tekke ve zaviyelerin etrafında zamanla mahalle ve köyler oluştu. Buralar birer din, kültür ve sanat merkezleri hâline geldi.
Dolayısıyla şeyh ve dervişler sadece din adamları olarak değil, aynı zamanda toprağı işleyen, köy kuran, sanat ve ilim yapan şahıslar olarak önemli görevler üstlendi.
Osmanlı devletinin uyguladığı “istimalet” politikası hakkında bilgi veriniz.
Osmanlı devleti fethettiği yerlerde uyguladığı İstimâlet (hoşgörü) anlayışı ile bölgedeki halkın gönlünü aldı.
Yerli halkın inançlarına, dillerine, gelenek ve göreneklerine karışmayarak onları kültürlerini yaşamalarında serbest bıraktı. Ayrıca onlardan tekfurların aldığı vergilerden daha azı alındı.
Osmanlı devletinin uyguladığı “iskan” politikası hakkında bilgi veriniz.
Osmanlı Devleti, fethedilen yerlere Türk kimliği kazandırmak için öncelikle buralarda Türk nüfusun artırılmasına önem verdi.
Rumeli’de yaptığı fetihleri kolaylaştırmak için ordunun geçeceği önemli yolları, geçitleri ve şehirleri askerî açıdan güvence altına alarak bu stratejik noktaların da Türkleştirmesine özel önem verdi.
Anadolu’da konar-göçer yaşayan Türk topluluklarını ve bazı meslek erbaplarını Rumeli’de fethedilen yerlere yerleştirdi.
Rumeli’de imar faaliyetleri yapılarak cami, yol, köprü, medrese, çeşme ve hastanelerle bölgeye Türk İslam kimliği kazandırıldı.
Osmanlı Devleti’nin, Rumeli’de uyguladığı iskân siyasetinde dikkat ettiği kurallardan iki tanesini yazınız.
Göçmenlerin, yeni yerleşim bölgelerine yakın yerlerden olmasına çalışıldı. Böylece uzun yol eziyeti ve iklim farklılıklarının etkisi en aza indirildi.
Ayrıca Anadolu’da aralarında husumet ve anlaşmazlık bulunan ailelerden bir kısmı Rumeli’ye göç ettirilerek ülkede sosyal düzen ve huzur sağlanmaya çalışıldı.
Ahiyân-ı Rûm nedir?
Ahiyân-ı Rûm, Ahilik teşkilatına mensup üyelerden oluşuyordu. Ahilik, XIII. yüzyılda Ahi Evran tarafından kurulmuş şehirlerdeki esnaf ve zanaatkârların sosyal ve ekonomik yönden teşkilatlanmalarını sağlayan bir oluşumdu.
Ahilik meslek kuruluşu olduğu kadar aynı zamanda kültür, inanç, yiğitlik ve ahlaki değerler taşırdı.
10.2.4. Osmanlı Devleti’nin Anadolu’da Türk siyasi birliğini sağlamaya yönelik faaliyetlerini ve sonuçlarını analiz eder.
Osmanlı Devleti’nin topraklarına kattığı ilk beylik hangisidir?
Orhan Bey Dönemi’nde Balıkesir ve Çanakkale civarında kurulmuş olan Karesioğulları Beyliği 1345 yılınsda Osmanlı topraklarına katılmıştır.
I. Murad, Anadolu Türk siyasi birliğini kurma yolunda barış yolunu seçti. Bu dönemde Anadolu’da Osmanlı Devleti topraklarını nasıl genişletti?
Karamanoğullarına karşı güç kazanmak isteyen Germiyanoğlu Süleyman Şah, kızını I. Murad’ın oğlu Yıldırım Bayezid ile evlendirdi. Bu evlilikle Kütahya, Simav, Emet ve Tavşanlı çeyiz olarak Osmanlılara geçti.
I. Murad, Hamitoğullarından para karşılığı Akşehir, Beyşehir, Yalvaç, Seydişehir ve Isparta’yı aldı.
Anadolu Beylerbeyliğini kuran, Anadolu’da Türk siyasi birliğini büyük ölçüde sağlayan Osmanlı padişahı kimdir?
Yıldırım Bayezid
1402 Ankara Savaşı’nda Osmanlı Devleti’ni yenilgiye uğratan Timur İmparatorluğu hakkında bilgi veriniz.
Timur Devleti’nin (1369-1507) kurucusu olan Timur, kısa sürede Harezm, Doğu Türkistan, İran, Azerbaycan, Hindistan Delhi Sultanlığı, Irak, Suriye ve Altın Orda topraklarına sahip oldu.
Özellikle Altın Orda Devleti üzerine düzenlediği seferler Moskova knezlerinin güçlenmesine yol açtı.
Yine Karakoyunlu Hükümdarı Kara Yusuf ile Bağdat Hükümdarı Ahmet Celayir’e baskı yaparak bu iki hükümdarın Yıldırım Bayezid’e sığınmalarına neden oldu.
1402 Ankara Savaşı’nın nedenleri nelerdir?
Timur’un Çin’e düzenleyeceği sefer öncesi arkasında güçlü bir devlet bırakmak istememesi.
Yıldırım tarafından siyasi varlıklarına son verilen Türkmen beylerinin Timur’a sığınmaları
Timur, Yıldırım’a bir mektup göndererek Osmanlı Devleti’nin kendisine bağlanmasını, Anadolu beylerinden alınan yerlerin eski sahiplerine verilmesini ve Kara Yusuf ile Ahmet Celayir’in kendisine teslim edilmesini istemesi.
Timur’un Sivas’a girerek şehri tahrip etmesi ve Ankara’yı kuşatması.
Ankara Savaşı’nın Sonuçları nelerdir?
Yıldırım Bayezid ve oğulları Şehzade Musa ile Şehzade Mustafa, Timur ordusu tarafından esir edildi (1402).
Timur Bursa’yı işgal ederek şehri yağmaladı.
İzmir’i Saint-Jean Şövalyelerinden alarak Aydınoğulları’na verdi.
Esarete dayanamayan Yıldırım Bayezid vefat etti (1403).
Timur, Anadolu beyliklerini yeniden kurdurarak (Karesioğulları ve Eşrefoğulları hariç) -Osmanlı Devleti de dâhil- hepsini kendine bağladı.
Anadolu’da Türk siyasi birliği bozuldu.
Osmanlı Devleti dağılma tehlikesi yaşadı.
Yıldırım Bayezid’in dört oğlu (İsa, Musa, Süleyman ve Mehmet) arasındaki taht kavgaları yüzünden Fetret Devri yaşandı (1402-1413).
Osmanlı’da yaşanan iç karışıklıklar, Bizans’ın siyasi ömrünün bir süre daha uzamasına neden oldu.
Osmanlı Devleti’nin Rumeli’deki ilerleyişi bir süre durdu ama Balkanlarda büyük toprak kaybı yaşanmadı.
Osmanlı Devleti’nde yaşanan “Fetret Dönemi” hakkında bilgi veriniz.
Timur’un Anadolu’dan çekilmesiyle Yıldırım Bayezid’in dört oğlu arasında (İsa, Musa, Mehmet, Süleyman) taht kavgaları başladı.
Taht kavgaları ile geçen bu döneme “Fetret Dönemi” denir (1402-1413).
On bir yıl süren bu mücadeleyi I. Mehmet (Çelebi) kazanarak 1413 yılında Osmanlı Devleti’nin başına geçti.
Osmanlı Devleti’ni dağılma tehlikesinden kurtardı.
Fetret devrinde Balkanlarda Osmanlı Devleti’nin önemli ölçüde toprak kaybı yaşamamasının nedeni nedir?
Bunun en önemli sebebi Osmanlı Devleti’nin Balkanlarda uyguladığı iskân politikası ve adaletli yönetim anlayışıdır.
Osmanlı Devleti’nde meydana gelen ilk dinî ve sosyal içerikli isyan hangisidir?
Şeyh Bedreddin isyanı.
Osmanlı Devleti’nin Balkan devletleri ile yaptığı ilk antlaşma hangisidir?
Edirne Segedin Antlaşması (1444).
II. Murat, hangi antlaşmanın imzalanmasının ardından tahtı küçük yaştaki oğlu Şehzade Mehmet’e bırakmıştır?
Edirne Segedin Antlaşması (1444).
Haçlı ordusu ile yapılan II. Kosova Savaşı’nın (1448) sonuçları nelerdir?
Osmanlılar kazanmışlardır
Osmanlı Devleti’nin Balkanlar’daki hâkimiyeti kesinleşmiştir.
Avrupalıların, Balkanlar’dan Türklerin atılabileceği ümitler suya düşmüştür.
Osmanlı Devleti’nin, Avrupa’da, II. Viyana kuşatmasına kadar sürecek olan askeri üstünlük süreci (1448-1683) başlamıştır.