Bu çalışmamızda güncel müfredata göre hazırladığımız 11. sınıf tarih dersi 3. ünitesi olan Devrimler Çağında Değişen Devlet-Toplum İlişkileri soru- cevap çalışmasını paylaşıyoruz. 11. sınıf tarih soru cevap çalışmamız sayesinde ders kitabındaki çalışma sorularını rahatlıkla çözeceksiniz. 11. sınıf tarih yazılıya hazırlık çalışmamızdaki sorular sizleri 11. sınıf tarih yazılısına hazırlayacak. Tarih dersi 11. sınıf sorularımızı çözerek tyt tarih ve ayt tarih sınavlarında başarılı olacaksınız. Yeni 11. sınıf tarih ders kitabına uygun olarak hazırladığımız 11. sınıf tarih soruları aşağıdaki konuları kapsamaktadır.
11. sınıf Tarih Dersi 3. Ünite: Devrimler Çağında Değişen Devlet-Toplum İlişkileri
11.3.1. Fransız İhtilali ve Avrupa’da Sanayi Devrimi ile birlikte devlet-toplum ilişkilerinde meydana gelen dönüşümü açıklar.
1789 Fransız İhtilali’nin nedenleri nelerdir?
Krallık rejiminin baskıcı yönetimi.
Halkın çeşitli sınıflara ayrılması (Soylular, Rahipler, Burjuvalar, Köylüler).
Rönesans sonrasında ortaya çıkan aydınlanma çağının etkisi.
Amerika’nın bağımsızlığını kazanması.
İngiliz meşrutiyetinin etkisi.
Halkın son derece fakir olması.
Bazı Fransız aydınlarının (J.J. Russo, Volter ….) halkı etkilemesi.
Yedi Yıl Savaşlarının sonucunda yeni vergiler konması.
Burjuva sınıfının yönetime katılmak istemesi.
1789 Fransız İhtilali’nin sonuçları nelerdir?
Yeni Çağ sona ermiştir, Yakın Çağ başlamıştır.
Mutlak krallıklar yıkılmıştır, milli devletler kurulmuştur.
İlk kez insan hakları evrensel bildirisi yayınlanmıştır.
Yönetim burjuva sınıfının eline geçmiştir.
İlk kez laik hukuk kuralları ortaya çıkmıştır.
Eşitlik, adalet, milliyetçilik, hürriyet, ulusal egemenlik, laiklik, cumhuriyet gibi kavramlar önem kazanmıştır.
Mahalli otorite yerine merkezi otorite kabul edilmiştir.
Eski toplum, eski kültür değerleri ve idareler değişim geçirmiştir.
İhtilal sonrası Vendee’de olduğu gibi bazı Fransız bilgelerinde katliamlar yapılmıştır.
Fransız İhtilali imparatorlukları nasıl etkiledi?
Fransız İhtilali beraberinde ulus, milliyetçilik, millî egemenlik, demokrasi, laiklik, adalet gibi kavramları ortaya çıkardı ve bu kavramlar tüm Avrupa’ya yayıldı.
Fransız İhtilali, özellikle çok uluslu yapıları olan Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, Rusya ve Osmanlı Devleti’ni etkiledi.
Fransız İhtilali’nin getirmiş olduğu milliyetçilik akımı ve liberal fikirlerle bu devletler parçalanabilirdi.
Osmanlı Devleti’nde ilk anayasanın ilan edilmesinde hangi grup etkili oldu?
Kendilerine “Genç Osmanlılar” diyen bir grup aydın, 1865-1875 yılları arasında yürüttükleri çalışmalarla Osmanlı Devleti’nde ilk anayasanın yürürlüğe girmesini sağladılar (1876).
Milliyetçilik akımının etkisiyle Osmanlı Devleti’nde isyan eden ilk millet kimlerdir?
1804 Sırp İsyanı
Milliyetçilik akımının etkisiyle Osmanlı Devleti’nde bağımsızlığını elde eden ilk millet kimlerdir?
Yunanlılar
Yunanlılar hangi antlaşma ile bağımsız olmuşlardır?
1828-1829 Osmanlı-Rus savaşında Osmanlı Devleti yenilince yapılan Edirne Antlaşması’ndan sonra Yunanistan bağımsızlığını ilan etti.
Rum isyanını bastıran Osmanlı ve Mısır donanmaları nerde yakıldı?
Rum isyanını bastıran Osmanlı ve Mısır donanmaları İngiliz, Fransız ve Rus ittifakı tarafından 1827 yılında Navarin’de yakıldı.
Sanayi devrimini kısaca tanımlayınız.
Avrupa’da insan ve hayvan gücüne dayalı üretim biçiminden, makine gücüne dayalı üretim biçimine geçilmesi Sanayi Devrimi olarak adlandırılır.
Sanayi Devrimi ne zaman nerede başladı?
Sanayi devrimi ilk olarak İngiltere’de James Watt tarafından buhar gücünün makinalarda kullanılmasıyla tekstil alanında XVIII. yüzyıl ortalarında başlamıştır.
Sanayi İnkılabının sonuçları nelerdir?
Üretim anlayışı değişmiş, seri üretim başlamış, üretim maliyetleri azalmıştır.
Sömürgecilik yarışı hızlanmış, devletler arası ekonomik rekabet ve ham madde ihtiyacı artmıştır.
El tezgâhları ve küçük atölyeler kapanmış, büyük fabrikalar faaliyete geçmiştir.
İşçi sınıfı ortaya çıkmış, kapitalizm ve sosyalizm önem kazanmıştır.
Köyden kente göçler başlamıştır.
Avrupa’da refah düzeyi yükselmiş ve şehirlerde nüfus artmıştır.
Çekirdek aile modeli ortaya çıkmıştır.
Sermaye tekelleşmiş ve büyük şirketler kurulmuştur.
Liberalizm nedir?
Özgürlük, serbestlik anlamlarına gelen liberalizm, insanların özgürlüğünü savunan bir düşünce sistemidir.
Kapitalizm nedir?
Kapitalizm, serbest piyasa ekonomisi veya serbest girişim ekonomisi olarak bilinir.
Özel teşebbüse ve piyasa serbestliğine dayalı olan bir üretim sistemidir.
Kapitalizmin amaçları nelerdir?
En yüksek kârı elde edebilmek,
Bireylere serbest girişim yapabileceği hakları kazandırmak,
Üretim aşamasında devletin müdahalesini en asgari düzeye düşürmek,
Üretilen malları satmak ve ekonomiyi özel kesime bırakmaktır.
Sosyalizm nedir?
Sosyalizm, kapitalizme bir tepki olarak doğan ve kapitalizmin özel mülkiyet, piyasa ekonomisi ve kâr esasına karşı çıkan bir ideolojidir. Amaç üretim araçlarını toplumun mülkiyetine geçirme, özel mülkiyet yerine kolektif mülkiyeti oluşturmaktır.
Dünyadaki ilk sosyalist devrim nerde gerçekleşti?
Dünyadaki ilk sosyalist devrim 1917’de Vladimir Ilyich Lenin (Vilademir İliyç Lenin) liderliğinde Rusya’da gerçekleşti.
1830 İhtilalleri ilk nerede başladı?
1830 İhtilalleri, ilk olarak Fransa’da başladı.
1830 İhtilallerinin nedenleri nelerdir?
Ekonomik hayatın gelişmesinin ancak siyasal alandaki liberalizm ile gerçekleşeceğine inanılması,
Avrupa halklarında özgürlük arayışının gittikçe yaygınlaşması,
1815 Viyana Kongresi’nden sonra Metternich Sistemi ile kralların özgürlük düşüncesini benimseyen Avrupa halkının üzerinde hakları kısıtlayıcı politika uygulaması,
1815-1830 yılları arasında ülkelerin anayasal düzene geçmeleri ve kralların anayasayı kaldırmak veya anayasanın sınırlarını daraltmak istemesi,
Başka devletlerin egemenliği altındaki halklarda milliyetçilik akımının güçlenmesi,
Almanya’da bilim ve felsefenin ilerlemesiyle Avrupa’ya liberalizmin yerleşmesi yer alır.
1830 İhtilallerinin sonuçları nelerdir?
Liberalizm hareketi başarıya ulaştı.
Birçok Avrupa ülkesinde meşruti düzene geçildi. Halk yönetime ortak oldu.
Liberalizm akımı sayesinde Belçika ve İsviçre bağımsızlığını kazandı.
1830 İhtilallerinde Batı Avrupa’da aristokrat sınıf, burjuvazi sınıfına yenilmiştir.
Fransa ve İngiltere’de işçi sınıfı güç kazandı.
1848 İhtilallerini Başlatan Olay Nedir?
Louis Philippe işçilerin olası bir greve gitmelerini önlemek amacıyla onlara baskı ve şiddet uyguluyordu.
Bu durum karşısında işçiler krala karşı birleşerek sendikalar ve dernekler oluşturmaya başladılar.
Neticede bu gelişmeler 1848 İhtilali’nin fitilini ateşledi.
1848 İhtilallerinin sonuçlarını yazınız.
Sendikal hareketler yaygınlaştı.
İşçi sınıfı grev, sosyal güvence gibi kazanımlar elde etti.
Mutlakiyetler büyük ölçüde sona erdi.
Birçok Avrupa ülkesinde hazırlanan anayasalarla kralların yetkileri kısıtlandı.
Mutlakiyetçi monarşi nedir?
Mutlakiyetçi monarşi, hükümdarın yasama, yürütme ve yargı yetkilerinin tamamına sahip olduğu bir yönetim biçimidir. Hükümdar, devlet içinde tek ve en büyük otorite sahibidir ve kararlarını hiçbir kural veya sınır olmadan verir.
Anayasal monarşi (Meşrutiyet) nedir?
Anayasal monarşi (Meşrutiyet) hükümdarın bir anayasa sınırları içinde devlet başkanı olarak işlev gördüğü bir yönetim biçimidir. Anayasal bir monarşide, siyasi güç, hükümdar ve parlamento gibi anayasal olarak organize edilmiş bir hükümet arasında paylaşılır.
Anayasal gelenek ilk defa nerede başladı?
Anayasal gelenek ilk defa İngiltere’de başladı.
Napolyon yönetimi ile Avrupalı devletler arasında süren savaşlar sonrası Avrupa haritası hangi kongrede çizildi?
1815 Viyana Kongresi
Fransız İhtilali sonrası Avrupa’nın bozulan düzenini tekrar eski hâline getirebilmek için Metternich Sistemi hangi kongrede kabul edildi?
1815 Viyana Kongresi
11.3.2. Sanayi İnkılabı sonrası Avrupalıların giriştiği sistemli sömürgecilik faaliyetleri ile küresel etkilerini analiz eder.
Sömürgecilik nedir?
Sömürgecilik, bir devletin başka bir coğrafyayı işgal ederek yönetmesi ve onun zenginlik kaynaklarını kendi yararına kullanmasıdır.
Avrupalıların sömürgecilik faaliyetleri, 15. yüzyıldan itibaren coğrafi keşiflerle başlayan bir süreçtir.
15. yüzyıldan itibaren başlayan sömürgecilik faaliyetlerinin temel nedenleri nelerdir?
Yeni ticaret yolları ve pazarlar bulmak,
Zenginliklere ulaşmak,
Hristiyanlığı yaymak ve ulusal prestij sağlamak sayılabilir.
Asimilasyon nedir?
Farklı etnik kökene sahip toplumların farklı kültür birikimlerini (din, dil, gelenek, alışkanlık, vb.) ve aidiyet duygularını, egemen kültür ve kimlik dokusu içinde eritip yok etmektir.
Asimilasyonda en çok kullanılan yöntem nedir?
Asimilasyonda en çok kullanılan yöntemlerin başında, demografik değişim gelir.
Bu yöntemle yok edilmesi hedeflenen toplum, başka yerleşim bölgelerine, azınlıkta kalacak şekilde dağıtılır.
Bu yöntemin yanı sıra bu toplumun arasına çoğunluğu teşkil edecek şekilde farklı kültürel yapıya sahip bir nüfus da yerleştirilebilir.
XVII. yüzyıldan itibaren sömürgecilikte faaliyetleri sonucu güneş batmayan imparatorluk unvanına erişen devlet hangisidir?
İngiltere
XIX. yüzyıldan itibaren Avrupalıların sömürgecilik faaliyetleri ivme kazanmasının temel nedeni nedir?
Sanayi İnkılabı’nın etkisi büyük oldu. Sanayi İnkılabı sonucu fabrikalaşmanın hızlandığı Avrupa’da ham madde ihtiyacı arttı.
11.3.3. Osmanlı Devleti’nde modern ordu teşkilatı ve yurttaş askerliğine yönelik düzenlemelerin siyasi ve sosyal boyutlarını analiz eder.
Zorunlu askerlik sistemine dayalı modern ordu kurma fikri XVI. Yüzyılda kim ortaya attı?
Zorunlu askerlik sisteminin başlangıcı Fransız İhtilali’ne dayanırken modern ordu kurma fikri XVI. yüzyılda Niccolo Machiavelli (Nikola Makyavelli) tarafından ortaya atıldı.
Yeniçeri Ocağında bozulmaların başlamasının nedenleri nelerdir?
Askerlikle alakası olmayanların Yeniçeri Ocağına alınması
Yeniçerilerin evlenmeye başlaması
Askerlik dışında başka mesleklerle uğraşması
Talim yapmamaları
Orduda, liyakate dayalı belirli bir tayin ve terfi sisteminin bulunmayışı
“Nizam-ı Cedit” askerî birlikleri hangi padişah zamanında kuruldu?
III. Selim
“Nizam-ı Cedit” askerî birliklerinin giderlerini karşılamak amacıyla kurulan hazinenin adı nedir?
İrad-ı Cedit Hazinesi
III. Selim hangi olay sonrası tahttan indirilmiştir?
1807 Kabakçı Mustafa İsyanı sonucu tahttan indirildi ve öldürüldü.
Sekban-ı Cedit Ocağı hangi padişah zamanında kuruldu?
II. Mahmut
Sekban-ı Cedit kuvvetlerinin kurulmasında etkili olan II. Mahmut dönemi sadrazamı kimdir?
Alemdar Mustafa Paşa
Yeniçeri Ocağı hangi padişah döneminde kaldırıldı.
1826 II. Mahmut
“Vaka-i Hayriye” (Hayırlı olay) nedir?
II. Mahmut’un 1826 yılında Yeniçeri Ocağı’nı kaldırması.
II. Mahmut döneminde Yeniçeri Ocağı’nın yerine kurulan ordunun adı nedir?
“Asâkir-i Mansûre-i Muhammediye”
Asâkir-i Mansûre-i Muhammediye ordusunun özellikleri nelerdir?
Paralı askerlik sistemi kaldırılarak millî orduya geçildi.
Asker ihtiyacı Müslüman halkın 15-25 yaş arası gençlerinden karşılanmaktaydı.
Kişinin askerlikten ayrılıp sivil hayata dönebilmesi, ticaret veya ziraatla uğraşabilmesi ve emekliliğe hak kazanabilmesi için on iki yıl askerlik hizmeti yapması gerekiyordu.
Bekârlara yüzbaşı mülâzımı (teğmen) olana kadar evlenmek yasaktı ancak evli olanların orduya girmesine engel yoktu.
Mehterhâne yerine Mızıka-i Hümâyun hangi padişah zamanında kuruldu?
1834 II. Mahmut
Bedel-i şahsi ve bedel-i nakdî ve bedel-i askerî kavramlarını açıklayınız.
Kura ile askere alma işlemi, 1843 yılında yapılan düzenlemeyle Osmanlı Devleti’nde de kabul edilmişti.
Kurada ismi çıkanların, kendi yerlerine “bedel-i şahsi” adıyla bir başkasını vekil olarak göndermesi mümkün olduğu gibi “bedel-i nakdî” ödemek suretiyle askerlik vazifesini bedeli karşılığı yerine getirmeleri de mümkün hâle getirildi.
Bu uygulamaya bedel-i askerî denir.
Hangi fermanla gayrimüslimler de Osmanlı’da askere alındı?
1839 Tanzimat fermanı
11.3.4. Ulus devletleşme ve endüstrileşme süreçlerinin sosyal hayata yansımalarını analiz eder.
Osmanlı Devleti’ne elektrikli telgraf hattı, ilk defa ne zaman kullanıldı?
Osmanlı Devleti’ne elektrikli telgraf hattı, ilk defa Sultan Abdülmecid döneminde 1855’te İstanbul’u Avrupa’ya bağladı.
Osmanlı Devleti’nde ilk demir yolu hattı ne zaman nereye yapıldı?
Osmanlı Devleti’nde demir yolu ulaşımı ilk kez 1851’de Kahire ve İskenderiye arasındaki hattın yapılmasıyla başladı.
Osmanlı Devleti’nde Anadolu’ya ilk demir yolu hattı ne zaman nereye yapıldı?
Anadolu’da ise 1856 yılında İzmir-Aydın Demir Yolu’nun inşasıyla başladı.
Avrupa kıtasında Osmanlı Devleti’nde ilk demir yolu hattı ne zaman nereye yapıldı?
Avrupa Kıtası’ndaki ilk Osmanlı demir yolu 1856’da Cenova-Köstence Demir Yolu İngiliz şirketlerince açıldı.
Osmanlı Devleti’nde en fazla demir yolu yapımı hangi padişah döneminde başladı?
Osmanlı Devleti’nde en fazla demir yolu yapımı II. Abdülhamit Dönemi’nde Düyûn Umûmiye İdaresi’nin kurulmasıyla başladı.
II. Abdülhamit’in demir yolları yapımına önem vermesinin nedenleri nelerdir?
Ekonomik kalkınma: Demiryollarının, Osmanlı İmparatorluğu’nun ekonomisini canlandıracağına inanıyordu. Demiryolları, malların ve insanların daha hızlı ve daha ucuz bir şekilde taşınmasını sağlayarak ticareti ve sanayii teşvik edecekti.
Askeri güç: Demiryollarının, Osmanlı ordusunun daha hızlı ve daha kolay bir şekilde sevk ve idare edilmesini sağlayacağına inanıyordu. Bu da imparatorluğun savunma gücünü artıracaktı.
Siyasi birlik: Demiryollarının, imparatorluğun farklı bölgelerini birbirine bağlayarak siyasi birliği ve merkezi otoriteyi güçlendireceğine inanıyordu.
Avrupa ile entegrasyon: Demiryollarının, Osmanlı İmparatorluğu’nu Avrupa’ya bağlayarak modernleşme ve Avrupa ile entegrasyon sürecini hızlandıracağına inanıyordu.
Avrupa örnek alınarak teknik alanda askerî eğitim veren “Hendesehane” hangi padişah döneminde açıldı?
I. Mahmut 1734
I. Mahmut döneminde Fransa’dan getirilen ve Humbaracı Ocağı’nı ıslah eden kişi kimdir?
Fransız olan Conte de Bonneval’in (Kont dö Boneval) İslamiyet’i kabul ederek Humbaracı Ahmet Paşa unvanı aldı.
Mühendishane-i Bahri-i Hümâyun hangi padişah zamanında kuruldu?
I. Abdülhamid döneminde deniz subayı ve mühendisleri yetiştirmek amacıyla “Mühendishane-i Bahri-i Hümâyun” adındaki askerî okulu açıldı (1775).
Mühendishane-i Berri-i Hümâyun hangi padişah zamanında kuruldu?
III. Selim Dönemi’nde Mühendishane-i Berri-i Hümâyun adında bir okul açtı (1795).
Bu mühendishanenin en önemli özelliği medrese tarzı eğitim yerine tamamen Batı tarzında ders verilen bir yükseköğretim kurumu olmasıydı.
II. Mahmut Dönemi’nde eğitim alanında neler yapıldı?
Modern tıp eğitiminin verilmesi amacıyla İstanbul’da Mekteb-i Tıbbiye adıyla askerî bir mektep açıldı (1827).
Fransız eğitim sistemi örnek alınarak 1834’te askerî eğitim veren Mekteb-i Harbiye açıldı.
Bu dönemde bazı öğrenciler Viyana, Paris ve Londra’ya eğitim için gönderildi.
Memur yetiştirmek üzere Mekteb-i Maârif-i Adliyye ve Mekteb-i Ulûm-u Edebiyye adında mesleki okullar açıldı.
II. Mahmut, erkek çocukların sıbyan mekteplerine devamını sağlayacak zorunlu eğitimi başlatacak bir ferman yayınladı.
Mesleki ve teknik eleman yetiştirmeye yönelik önemli adımlar atan Mithat Paşa’nın kurduğu kurum nedir?
Islâhhâne
Osmanlı Devleti’nde gayrimüslimlere okul açma yetkisi hangi fermanla verildi?
1856 Islahat Fermanı
II. Abdülhamit Dönemi’nde açılan aşiret mekteplerinin temel amacı neydi?
Devletin kritik bölgelerinde yer alan aşiretlerin çocuklarını Osmanlılık bilinciyle yetiştirmek amacıyla İstanbul’da bir Aşiret Mektebi açıldı.
1896 yılında açılan Darülaceze hakkında bilgi veriniz.
Darülaceze kimsesiz çocuklar ile yaşlı ve bakıma muhtaç insanları barındırmak amacıyla 1896 yılında açılmıştı.
Darülaceze 200 yataklı bir hastane, bir yetimhane, çamaşırhane ile hamam gibi binaları ve el sanatları ile ilgili imalathaneler, fırın ve mabetlerden (cami, kilise ve havra) oluşan bir kompleksti.
Osmanlı Devleti’nde ilk emekli sandıkları hangi padişah zamanında kuruldu.
II. Abdülhamit Dönemi