Türk Düşünce Tarihi Dersi seçmeli olarak 10. 11. ve 12 sınıf düzeyinde okutulmaktadır. Türk Düşünce Tarihi Dersi Öğretim Programı, öğrencilere Türklerin tarih boyunca oluşturduğu düşünce mirasını disiplinler arası bir anlayış ve eleştirel bir bakış açısıyla anlamaları için gerekli becerileri kazandırmayı amaçlamaktadır. Program, İslam öncesi Türk düşüncesinden Cumhuriyet Dönemi’ne kadar Türk düşünce tarihinin gelişimini ele almaktadır.
İslam Öncesi Türk Düşüncesi: Bu ünite, İslam öncesi Türklerin dinî, felsefi, bilimsel ve siyasi düşüncelerini ele almaktadır. Gök Tanrı inancı, atalar kültü, bağımsızlık ve adalet düşüncesi gibi konulara odaklanılmaktadır.
İlk Dönem Türk-İslam Düşüncesi: Bu ünite, Türklerin İslamiyet’i kabulünden sonraki dönemde Türk-İslam düşüncesinin dinî, felsefi, bilimsel ve siyasi yönlerini incelemektedir. Ahmet Yesevi, Mevlana, Yunus Emre, Farabi ve İbn-i Sina gibi önemli düşünürlerin katkıları ele alınmaktadır.
Osmanlı Dönemi Türk Düşüncesi: Bu ünite, Osmanlı Dönemi’nde Türk düşüncesinin dinî, felsefi, bilimsel ve siyasi boyutlarını ele almaktadır. Osmanlı’nın klasik dönem siyasi düşüncesi, yenilik arayışları, Tanzimat ve Meşrutiyet Dönemi düşünce yapısı gibi konulara odaklanılmaktadır.
Cumhuriyet Dönemi Türk Düşüncesi: Bu ünite, Cumhuriyet Dönemi’nde Türk düşüncesinin dinî, felsefi, bilimsel ve siyasi yönlerini incelemektedir. Cumhuriyet Dönemi’ndeki dinî düşünce, felsefenin gelişimi, bilimsel düşünce ve Atatürkçü düşünce sistemi gibi konular ele alınmaktadır
Bu sayfada güncel ders kitabı ile uyumlu Seçmeli Türk Düşünce Tarihi Dersi 1. Dönem 2. Yazılı Sorularını paylaşıyoruz. Türk Düşünce Tarihi Dersi 2. yazılı soruları Tarih Öğretmeni Nilüfer Bakan tarafından hazırlanmıştır.
Türk Düşünce Tarihi Dersi 1. Dönem 2. Yazılı Soruları
- Türk İslam düşüncesi nasıl oluşmuştur? Anlatınız. (10p)
- İslam düşüncesinin genel özelliklerinden 4 tanesini yazınız. (10p)
- Müslümanlar arasında iç savaşların yaşandığı ve ayrılık tohumlarının ekildiği döneme ne
denir? Yazınız. (5p) - İslam’da dini düşüncenin temel unsurları nelerdir? Yazınız. (3 tane)(10p)
- Dinin uygulamaya yönelik hükümlerini ( kurallarını) bilmektir. Kur’an ve sünnette yer alan
dini hükümlerin doğru bir şekilde anlaşılmasını ve hayata aktarılmasını konu edinir. Yine
Müslümanların dini açıdan yerine getirmekle sorumlu olduğu görevler ve ibadet şekilleri bu
ilim tarafından belirlenir. İslam hukuku da denilen bu ilmin adı nedir? Yazınız. (10p) - Kelam ilminin kaynakları nelerdir? Yazınız. (3 tane) (10p)
- Aynı çağda yaşayan fıkıh alimlerinin dini bir problemin çözümünde görüş birliğine
varmasına ne denir? Yazınız. (5p) - Hakkında açıkça hüküm bulunmayan bir problemin çözümünü, aralarındaki ortak özelliğe
veya benzerliğe dayanarak hükmü açıkça belirtilen probleme göre belirlemeye ne denir?
Yazınız. (5p) - Allah’ın varlığından, sıfatlarından, peygamberlik ile ilgili konulardan, başlangıç ve sonuç
açısından kainatın durumlarından İslam prensipleri üzere söz eden ilim hangisidir? Yazınız.
(5p)
10.Fıkıh alimleri içtihat yaparken dini delillerden yararlanmıştır. Bu deliller nelerdir? Yazınız.
(4 tane)(10p) - İslam’ın manevi, ahlaki ve mistik yönünü esas alan hayat tarzıdır. Kalp temizliği, nefis
terbiyesi, güzel ahlak gibi konular ile sufinin niteliklerini ve görevlerini belirleyen mistik bir
yorumdur. Temelini, Hz. Muhammed ve sahabenin yaşayışı oluşturan bu anlayışa ne denir?
Yazınız. (10p) - İlahi hakikate ve kurtuluşa ermek amacıyla dünyaya ait her türlü nimetten uzak durulması
gerektiğini benimseyen, buna karşılık manevi ve ahlaki bir yaşamı öngören tutuma ve bu
tutumu benimseyenlere ne denir? Yazınız. (10p)
Türk Düşünce Tarihi Dersi 1. Dönem 2. Yazılı Cevap Anahtarı
- Türk İslam düşüncesi, Orta Asya’dan gelen İslam öncesi Türklerin hayat tarzlarının ve
düşünce sistemlerinin, Orta Doğu’daki İslam düşüncesi ile harmanlanması sonucunda
oluşmuştur. (10p) - İslam düşüncesinin genel özellikleri: (10p)
a) Özgündür, b) Evrenseldir, c) Mantıksal tutarlılık ilkesine bağlıdır, d) Dinamiktir. - Müslümanlar arasında iç savaşların yaşandığı ve ayrılık tohumlarının ekildiği döneme
FİTNE DÖNEMİ denir. (5p) - İslam’da dini düşüncenin temel unsurları: (10p)
a) Fıkıh, b) Kelam, c) Tasavvuf - Dinin uygulamaya yönelik hükümlerini ( kurallarını) bilmektir. Kur’an ve sünnette yer alan
dini hükümlerin doğru bir şekilde anlaşılmasını ve hayata aktarılmasını konu edinir. Yine
Müslümanların dini açıdan yerine getirmekle sorumlu olduğu görevler ve ibadet şekilleri bu
ilim tarafından belirlenir. İslam hukuku da denilen bu ilmin adı FIKIH’dır. (10p) - Kelam ilminin kaynakları: (10p)
a) Haber-i sadık (doğru haber) b) Akl-ı Selim (doğruyu yanlıştan ayıran akıl)
c) Havass-ı Selime (sağlıklı işleyen beş duyu) - Aynı çağda yaşayan fıkıh alimlerinin dini bir problemin çözümünde görüş birliğine
varmasına İCMA denir. (5p) - Hakkında açıkça hüküm bulunmayan bir problemin çözümünü, aralarındaki ortak özelliğe
veya benzerliğe dayanarak hükmü açıkça belirtilen probleme göre belirlemeye KIYAS denir.
(5p) - Allah’ın varlığından, sıfatlarından, peygamberlik ile ilgili konulardan, başlangıç ve sonuç
açısından kainatın durumlarından İslam prensipleri üzere söz eden ilim KELAM’dır. (5p)
10.Fıkıh alimleri içtihat yaparken dini delillerden yararlanmıştır. Bu deliller: (10p)
a) Kur’an-ı Kerim b) Sünnet c) İcma d) Kıyas - İslam’ın manevi, ahlaki ve mistik yönünü esas alan hayat tarzıdır. Kalp temizliği, nefis
terbiyesi, güzel ahlak gibi konular ile sufinin niteliklerini ve görevlerini belirleyen mistik bir
yorumdur. Temelini, Hz. Muhammed ve sahabenin yaşayışı oluşturan bu anlayışa
TASAVVUF denir. (10p) - İlahi hakikate ve kurtuluşa ermek amacıyla dünyaya ait her türlü nimetten uzak durulması
gerektiğini benimseyen, buna karşılık manevi ve ahlaki bir yaşamı öngören tutuma ZÜHT ve
bu tutumu benimseyenlere ZAHİT denir.(10p)