Tarih Kursu MAKALELER Cengiz Han Nasıl Öldü? Tarihin En Büyük Sırlarından Biri

Cengiz Han Nasıl Öldü? Tarihin En Büyük Sırlarından Biri


Cengiz Han’ın ölümü hakkında pek çok farklı iddia var. Bu makalede, bu iddiaları ele alarak, Cengiz Han’ın nasıl, nerede ve ne zaman öldüğüne dair olası senaryoları sunacağım. Ayrıca, Cengiz Han’ın ölümünün ardından Moğol İmparatorluğu’nun nasıl devam ettiği ve mirasının günümüzde nasıl yaşadığına da değineceğim.

Cengiz Han kimdir? 

Moğol İmparatorluğu’nun kurucusu ve ilk kağanı olan Cengiz Han, dünya tarihinin en büyük askeri liderlerinden birisi olarak kabul edilmektedir. 13. yüzyılın başında Orta Asya’daki tüm göçebe bozkır kavimlerini birleştirip bir ulus hâline getirerek Moğol siyasi kimliği çatısı altında toplamıştır. Cengiz Han, hükümdarlığı döneminde, 1206-1227 arasında, Kuzey Çin’deki Batı Xia ve Jin Hanedanı; Türkistan’daki Kara Hıtay, Maveraünnehir; Harezm, Horasan ve İran’daki Harezmşahlar, Kafkasya’daki Gürcüler, Deşt-i Kıpçak’taki Rus Knezlikleri, Kıpçaklar ile İdil Bulgarları üzerine seferler yaptı ve imparatorluğu döneminde gerçekleştirdiği hiçbir savaşı kaybetmedi. Bunların sonucunda Pasifik Okyanusu’ndan Hazar Denizi’ne ve Karadeniz’in kuzeyine kadar uzanan bir imparatorluk kurdu.

Cengiz Han nasıl öldü? 

Cengiz Han’ın ölümü ile ilgili kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak tarihçiler ve kaynaklar arasında yaygın olarak kabul edilen tarih 18 Ağustos 1227’dir. 2 Bu tarihte Cengiz Han, Kuzey Çin’deki Xi Xia krallığına karşı yaptığı sefer sırasında rahatsızlanarak hayatını kaybettiği söylenmektedir. Ancak Cengiz Han’ın ölüm sebebi hakkında pek çok farklı iddia ve rivayet vardır. Bunlardan bazıları şunlardır:

Bacağına saplanan bir ok: 

Bazı kaynaklar, Cengiz Han’ın Xi Xia seferinde bacağına saplanan bir ok yüzünden enfeksiyon kaparak öldüğünü yazmaktadır. Bu okun Xi Xia askerleri tarafından mı yoksa kendi adamları tarafından mı atıldığı ise bilinmemektedir.

Attan düşmesi: 

Bazı kaynaklar ise Cengiz Han’ın attan düşerek başını çarpması sonucu beyin kanaması geçirerek öldüğünü belirtmektedir. Bu düşmenin de Xi Xia askerleri tarafından mı yoksa kendi adamları tarafından mı planlandığı ise tartışmalıdır.

O dönemde yaygın olan bir hastalık: 

Bazı kaynaklar da Cengiz Han’ın o dönemde Asya’da yaygın olan veba veya tifo gibi bulaşıcı bir hastalığa yakalanarak öldüğünü ileri sürmektedir. Bu hastalığın da Xi Xia askerleri tarafından mı yoksa kendi adamları tarafından mı bulaştırıldığı ise spekülasyondur.

Cengiz Han nerede gömüldü? 

Cengiz Han’ın ölümünün ardından, cesedi Moğolistan’a getirildi ve gizli bir yere gömüldü. Cengiz Han’ın vasiyeti üzerine, mezarının yerini kimse bilmemeli ve mezarın üzerinden atlarla defalarca geçilerek izler silinmeliydi. Bu nedenle, Cengiz Han’ın mezarı bugüne kadar bulunamamıştır. Ancak tarihçiler ve araştırmacılar, Cengiz Han’ın mezarının Moğolistan’ın kuzeyindeki Hentiyn Nuruu dağlarında olduğunu tahmin etmektedir.

Cengiz Han’ın mirası ne oldu? 

Cengiz Han’ın ölümünden sonra, Moğol İmparatorluğu oğulları ve torunları tarafından yönetilmeye devam etti. Cengiz Han’ın en büyük oğlu Cuci, Batı Moğolistan’da Altın Orda Devleti’ni kurdu. İkinci oğlu Çağatay, Orta Asya’da Çağatay Hanlığı’nı kurdu. Üçüncü oğlu Ögeday, Moğol İmparatorluğu’nun ikinci kağanı oldu ve Doğu Avrupa, Anadolu ve Çin’e kadar seferler düzenledi. Dördüncü oğlu Tuluy ise Moğolistan’da kaldı ve İlhanlı Devleti’nin kurucusu olan Hülagü Han’ın babası oldu. Cengiz Han’ın torunları da Moğol İmparatorluğu’nun sınırlarını genişletmeye devam ettiler. Özellikle Hülagü Han, İran, Irak, Suriye ve Mısır’a kadar ilerleyerek Abbasi Halifeliği’ni yıktı ve Bağdat’ı yağmaladı. Kubilay Han ise Çin’i fethederek Yuan Hanedanı’nı kurdu ve Moğol İmparatorluğu’nun en geniş sınırlarına ulaştı.


Cengiz Han’ın mirası günümüzde nasıl yaşamaktadır? 

Cengiz Han’ın kurduğu Moğol İmparatorluğu, 14. yüzyılın sonunda çeşitli sebeplerle parçalanmıştır. Ancak Cengiz Han’ın soyundan gelen hanedanlar, 17. yüzyıla kadar Orta Asya, Doğu Avrupa ve Çin’de hüküm sürmeye devam etmiştir. Cengiz Han’ın kültürel, dini ve siyasi etkisi de günümüzde halen hissedilmektedir. Özellikle Moğolistan, Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Tacikistan, Türkmenistan, Afganistan, Pakistan, Hindistan, Rusya, Çin ve Kore gibi ülkelerde Cengiz Han’a saygı duyulmakta ve anılmaktadır. Cengiz Han ayrıca pek çok film, kitap, oyun ve sanat eserine de ilham kaynağı olmuştur.

Sonuç olarak, Cengiz Han’ın ölümü ile ilgili pek çok farklı iddia ve rivayet vardır. Ancak kesin olan şey, Cengiz Han’ın dünya tarihine damga vuran bir lider olduğudur. Kurduğu Moğol İmparatorluğu ile Asya’nın büyük bir bölümünü fetheden Cengiz Han, hem askeri hem de siyasi bir deha olarak kabul edilmektedir. Cengiz Han’ın mirası da günümüzde halen yaşamakta ve pek çok ülke ve kültür tarafından saygıyla anılmaktadır.

 

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Related Post

OGM MATERYAL (ÖĞRETİM MATERYALLERİ VE İÇERİKLERİ) http://ogmmateryal.meb.gov.trOGM MATERYAL (ÖĞRETİM MATERYALLERİ VE İÇERİKLERİ) http://ogmmateryal.meb.gov.tr

ogmmateryal nedir? Ortaöğretim Genel Müdürlüğü Öğretim Materyalleri ve İçerik Geliştirme Daire Başkanlığınca güncellenen öğretim programlarına yönelik ihtiyaç duyulan içerikleri bilgi ve teknoloji yönüyle nitelikli olarak hazırlamak, ders içeriklerini elektronik ortamda