Tarih öğretmenleri olarak, sizlere Milli Eğitim Bakanlığı müfredatına uygun, ders kitabındaki tüm önemli konuları kapsayan ve açık uçlu-kısa cevaplı sorularla dolu, kapsamlı bir yazılı çalışması hazırladık. 11. sınıf tarih dersi 1. dönem 1. yazılı sınavında başarılı olmanız için ihtiyacınız olan her şey bu çalışmada!
Neden bu çalışmayı tercih etmelisiniz?
- MEB Müfredatına Tam Uyum: Tüm sorularımız, Milli Eğitim Bakanlığı’nın belirlediği kazanımlara ve öğrenme çıktılarına uygun olarak hazırlandı. Böylece sınavda karşılaşacağınız sorularla birebir aynı tarzda sorular çözerek kendinizi yazılıya hazırlayabilirsiniz.
- Kapsamlı İçerik: Ders kitabınızdaki tüm önemli konulara yer verdik. Hiçbir konu eksik kalmadı. Tüm detaylarıyla sorularımızı hazırladık.
- Klasik Sorular: Hem açık uçlu sorularla düşünme becerilerinizi geliştirmenizi hem de kısa cevaplı sorularla bilginizi hızlıca test etmenizi sağlayacak şekilde sorular hazırladık.
- Sınavda Kesinlikle Karşılaşacağınız Sorular: Hazırladığımız bu çalışma sayesinde 11. sınıf tarih dersi 1. dönem 1. yazılısında çıkacak sorulara hazırlıklı olacaksınız.
11. sınıf tarih dersi yazılısında yüksek not almak için hemen çalışmaya başlayın!
11.1.1. 1595-1700 yılları arasındaki süreçte meydana gelen başlıca siyasi gelişmeleri tarih şeridi ve haritalar üzerinde gösterir.
1- II. Viyana Kuşatması, Bucaş Antlaşması, Zitvatorok Antlaşması, Kasr-ı Şirin Antlaşması, Karlofça Antlaşması
Yukarıdaki 1595-1700 yılları arasındaki süreçte meydana gelen başlıca siyasi gelişmeleri kronolojik olarak sıralayınız.
1606 Zitvatorok Antlaşması
1639 Kasr-ı Şirin Antlaşması
1672 Bucaş Antlaşması
1683 II. Viyana Kuşatması
1699 Karlofça Antlaşması
2- 1595-1700 yılları arasında Osmanlı Devleti’nin mücadele ettiği devletlerden 2 tanesini yazınız.
Venedik
Avusturya
Rusya
İran
Lehistan
Malta
11.1.2. XVII. yüzyılda değişen siyasi rekabet içerisinde Osmanlı Devleti’nin izlediği politikaları açıklar.
1- Mütekabiliyet ne anlama gelir?
Mütekabiliyet, devletler arasında eşitlik ve denge sağlamak için kullanılan bir yöntem, eşitlik, denklik anlamına gelir.
2- 1639 Kasr-ı Şirin Antlaşması hangi devletler arasında imzalanmıştır?
Kasr-ı Şirin Antlaşması, Osmanlı Devleti ile Safeviler arasında imzalanmıştır.
3- 17. yüzyılda Osmanlı Devleti’ni zayıflatan iç etkenlerden 2 tanesini yazınız.
İç isyanlar, ordunun bozulması ve merkezî otoritenin zayıflaması Osmanlı Devleti’ni zayıflatan iç etkenlerdir.
4- 17. Yüzyılda Osmanlı-Lehistan ilişkilerinin bozulmasında etkili olan faktörleri açıklayınız.
Cevap: Lehistan’ın, Osmanlı himayesindeki Eflak, Boğdan ve Erdel’in iç işlerine karışması ve Osmanlı topraklarına saldıran Kazakları koruması ilişkileri bozan etkenlerdir.
5- Osmanlı Devleti hangi antlaşma ile doğuda en geniş sınırlarına ulaştı?
590 tarihli Ferhat Paşa (İstanbul) Antlaşması’yla da doğuda en geniş sınırlarına ulaştı.
6- 1606 Zitvatorok Antlaşması’nın Osmanlı Devleti açısından en önemli olumsuz sonucu nedir?
Cevap: Zitvatorok Antlaşması ile Osmanlı Devleti dış politikada prestij kaybetmiştir ve Avusturya ile eşit kabul edilmiştir. Bu durum Osmanlı Devleti’nin İstanbul Antlaşması ile Avusturya karşısında sağladığı siyasi üstünlüğün sona ermesi demektir.
7- Osmanlı Devleti’nin Rusya ile yaptığı ilk resmi antlaşma hangisidir?
Cevap: Osmanlı Devleti’nin Rusya ile yaptığı ilk resmi antlaşma 1681’de imzalanan Bahçesaray (Çehrin) Antlaşması’dır.
8- 17. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin sık sık savaşlara girmesinin ekonomik ve sosyal sonuçları neler olabilir?
Cevap: Bu kadar çok savaş ekonomik olarak büyük bir yük getirirdi. Devletin hazinesi boşalır, halk vergilerle ezilirdi. Ayrıca savaşlar yüzünden çok insan ölür, şehirler harap olur, ticaret durur ve toplumsal düzen bozulurdu.
9- II. Viyana Kuşatması’nın başarısız olmasında etkili olan iç ve dış faktörlere birer örnek veriniz.
İç Faktörler: Osmanlı ordusundaki disiplinsizlik, lojistik sorunlar ve Kırım Hanı’nın üzerine düşen görevi yerine getirmemesi
Dış Faktörler: Lehistan Kralı Jan Sobieski komutasındaki Haçlı ordusunun Viyana’ya yardıma gelmesi.
10- Osmanlı Devleti’nin Karlofça Antlaşması’ndan sonra izlediği dış politikada nasıl bir değişim yaşanmıştır?
Karlofça Antlaşması’ndan sonra Osmanlı Devleti artık eskisi gibi güçlü değildi. Bu yüzden daha barışçıl bir dış politika izlemeye başladı. Düşmanlarını iyi tanıdı ve müttefikler aradı. Bu değişimin nedeni, Osmanlı Devleti’nin toprak kaybetmesi ve Avrupa’nın güçlenmesiydi. Sonuç olarak, Osmanlı Devleti Batı karşısında daha zayıf bir konuma düştü.
11- 14 yaşında Osmanlı tahtına geçen ve Yeniçeri Ocağı’nı kaldırmak isteyince öldürülen padişah kimdir?
Sultan II. Osman (Genç), saltanatı: 1618-1622
12- Günümüzde geçerliliğini koruyan Türkiye-İran sınırı Safeviler ile yapılan hangi antlaşma ile ilk defa çizilmiştir?
IV. Murat Dönemi’nde imzalanan 1639 Kasr-ı Şirin Antlaşması
13- Kutsal İttifak devletleri ile yapılan savaş sonrası imzalanan 1699 Karlofça Antlaşması sonrası Osmanlı Devleti nereleri kaybetti?
Temeşvar (Banat) hariç, bütün Macaristan ve Erdel Avusturya’ya verildi.
Ukrayna ve Podolya Lehistan’a verildi.
Mora ve Dalmaçya kıyıları Venediklilere verildi.
14- Kutsal İttifak devletleri ile yapılan savaş sonrası 1700 İstanbul Antlaşması ile Rusya hangi kazanımları elde etti?
Azak Kalesi Rusya’ya bırakıldı
Rusya İstanbul’da daimî elçi bulundurma hakkı elde etti.
11.1.3. Denizcilik faaliyetlerinin içdenizlerden okyanuslara taşınmasının dünya siyasetine ve ticaretine etkilerini analiz eder.
1- Coğrafi Keşifler’in Osmanlı Devleti’ni olumsuz yönde etkileyen en önemli sonucu nedir?
Coğrafi Keşifler sonucunda Dünya’nın bilinen ticaret yolları değişmiştir. Osmanlı’nın kontrolündeki Akdeniz ticaret yolu eski önemini yitirmiştir.
2- Osmanlı Devleti’nde Garp Ocakları hangi eyaletlerden oluşmaktadır?
Cevap: Garp Ocakları, Tunus, Cezayir ve Trablusgarp eyaletlerinden oluşur.
3- “Üzerinde güneş batmayan imparatorluk” unvanı hangi devlete verilmiştir ve neden?
Cevap: Bu unvan İngiltere’ye verilmiştir. Çünkü İngiltere’nin sömürgeleri dünyanın dört bir yanına yayılmıştı ve her zaman güneşin parladığı bir sömürgesi vardı.
4- 17. yüzyılda Osmanlı donanmasında kadırgalardan kalyonlara geçişin gecikmesi, Osmanlı Devleti’nin denizlerdeki gücünü nasıl etkilemiş olabileceğini açıklayınız.
Cevap: Kalyonlar kadırgalara göre daha güçlü ve daha fazla top taşıyordu. Osmanlı donanmasının kalyonlara geçmekte gecikmesi, Venedik gibi rakipleri karşısında dezavantajlı duruma düşmesine sebep olmuştur. Bu da denizlerdeki gücünü kaybetmesinde etkili olmuştur.
5- Coğrafi Keşiflerin sonuçları nelerdir? 2 tanesini yazınız.
Yeni kıtalar ve ticaret yolları keşfedildi.
Ticarette iç denizler önemini kaybetti. Okyanuslar önem kazandı.
Sömürgecilik faaliyetleri hız kazandı.
Sömürgecilikte İspanya ve Portekiz gibi ülkeler ön plana çıktı.
Değerli madenler Avrupa’ya taşındı.
6- 17. yüzyılda sıcak denizlere inmeyi amaçlayan hangi ülke Osmanlı topraklarına göz dikmiştir?
Rusya
7- XVIII. yüzyılda Karadeniz’de Osmanlı hâkimiyetini zayıflatan gelişmeler nelerdir?
1700 – İstanbul Antlaşması: Azak Kalesi Rusya’ya bırakıldı. Böylece Rusya ilk kez
Karadeniz’e inme fırsatı elde etti.
1720 – Osmanlı-Rus Ticaret Antlaşması: Rus tüccarlar, ilk defa, Osmanlı topraklarında serbest ticaret hakkını elde etti.
1770 – Çeşme Baskını: 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında, Ruslar Çeşme’de bulunan Osmanlı donanmasını yaktı.
1774 – Küçük Kaynarca Antlaşması: Kırım bağımsız oldu. Karadeniz Türk denizi olma özelliğini kaybetti. Rus tüccarlar, ilk defa kendi gemileri ile Karadeniz ve Akdeniz’de ticaret yapabilme ile Boğazlardan geçiş serbestliği de elde ettiler.
1783 – Osmanlı-Rus Ticaret Antlaşması: Rus tüccarlar, İngiliz ve Fransız tüccarlar ile aynı haklara sahip olacak ve Osmanlı Devleti’ne %3 gümrük vergisi verecekti.
1792 – Yaş Antlaşması: Osmanlı Devleti Kırım’ın Rusya’ya ait olduğunu kabul etti.
11.1.4. 1700-1774 yılları arasındaki süreçte Osmanlı Devleti’nin diğer devletlerle yürüttüğü rekabeti ve bu rekabette uyguladığı stratejileri analiz eder.
1- 1718 Pasarofça Antlaşması’nı imzalayan devletleri yazınız.
Cevap: 1718 Pasarofça Antlaşması’nı Avusturya, Venedik ve Osmanlı Devleti imzalamıştır.
2- 1739 Belgrat Antlaşması’nda arabuluculuk yapan ve bunun sonucunda Osmanlı Devleti’ndeki kapitülasyonları sürekli hale getirilen devlet hangisidir?
Cevap: 1739 Belgrat Antlaşması’nda Osmanlı Devleti’nin arabuluculuğunu Fransa yapmıştır.
3- 1700-1774 yılları arasında Osmanlı Devleti’nin hangi devletlerle savaş yaptığını yazınız.
Rusya, Avusturya ve Venedik
4- 1711 Prut Antlaşması’nın sonuçlarını yazınız.
Cevap: 1711 Prut Antlaşması ile Rusya, Azak Kalesi’ni Osmanlı Devleti’ne geri vermiş ve İstanbul’da elçi bulundurma hakkından vazgeçmiştir. Bu antlaşma Osmanlı Devleti’nin Rusya karşısında elde ettiği önemli bir zaferdir.
5- Osmanlı Devleti ilk defa halkı Müslüman ve Türk olan bir yeri hangi antlaşma ile kaybetmiştir?
1774 Küçük Kaynarca Antlaşması ile Osmanlı Devleti ilk defa halkı Müslüman ve Türk olan bir yeri yani Kırım’ı kaybetmiştir.
6- Kırım’ın Rusya’ya bağlanma sürecinde hangi antlaşmalar etkili olmuştur?
Kırım’ın Rusya’ya bağlanma sürecinde 1774 Küçük Kaynarca, 1779 Aynalıkavak Tenkihnamesi ve 1792 Yaş Antlaşması etkili olmuştur.
7- 1774 Küçük Kaynarca Antlaşması’nda Rusya’ya kapitülasyonlar verilmesinin, Osmanlı Devleti’nin ileriki dönemlerini nasıl etkilemiş olabileceğini açıklayınız.
Cevap: 1774 Küçük Kaynarca Antlaşması’nda Rusya’ya kapitülasyonlar verilmesi, Rusya’nın Osmanlı iç işlerine karışmasına ve Osmanlı ekonomisini sömürmesine zemin hazırlamıştır. Bu durum, Osmanlı Devleti’nin ileriki dönemlerinde siyasi ve ekonomik olarak zayıflamasına neden olmuştur.
